ایران با کاهش ۵۷ درصدی ترافیک در دوران کرونا مواجه شد
گزارش جدید «نقشه و مسیریاب نشان» از تغییرات ترافیکی، حکایت از کاهش ۵۷ درصدی ترافیک و ۷۵ درصدی تردد در ایران به خاطر شیوع کرونا دارد. همچنین بررسی‌های نشان مشخص کرده که جایگاه‌های سوخت، هایپر مارکت‌ها و فروشگاه‌های مواد غذایی بیشترین نقاط مراجعه شهروندان را به خود اختصاص داده‌اند. این گزارش براساس بررسی رفتار ۴.۵ میلیون کاربر در ۹ کلانشهر کشور در سه دوره مهم یعنی هفته پایانی بهمن ماه؛ پیش از اعلام رسمی ورود کرونا به ایران، هفته اول کاری در فروردین ماه و در نهایت، هفته ابتدایی اردیبهشت به دست آمده است.
رفت‌وآمد در شهر آنقدر در چند هفته اخیر زیاد شده که به باور بسیاری هنوز مردم شیوع کرونا را در کشور جدی نگرفته‌اند و به راحتی در سطح شهر تردد دارند؛ اما داده‌کاوی‌های نشان حکایت از این دارد که هنوز ترافیک به نصف هفته پایانی بهمن ماه گذشته نرسیده است یعنی زمانی که هنوز خبر شیوع کرونا در کشور به شکل رسمی اعلام نشده بود. بررسی‌های نشان حکایت از آن دارد که در کل ایران، طول ترافیک در هفته اول کاری فروردین ماه نسبت به بهمن، ۷۹ درصد کاهش داشته است که این میزان کاهش در هفته ابتدایی اردیبهشت ماه به ۵۷ درصد رسیده است.
این نمودار تفاوت حجم ترافیک در هفته پایانی بهمن ماه، هفته سوم فروردین (اولین هفته کاری سال جدید) و هفته ابتدایی اردیبهشت ماه را نمایش می‌دهد.از سوی دیگر آنچه نمودارهای مربوط به طول ترافیک در اولین هفته کاری سال جدید و هفته اول اردیبهشت ماه نمایش می‌دهند این است که در هیچ شهری، ترافیک خودروها از هفته پایانی بهمن ماه بیشتر نشده است. در واقع با وجود اینکه در روزهای اخیر، این احساس به وجود آمده که مردم دیگر مسئله کرونا را جدی نمی‌گیرند، اما داده‌های آماری نشان می‌دهند که ترافیک هنوز به شدت کمتر از دوران قبل از شیوع کرونا است.
این نمودارهای میزان کاهش ترافیک کلانشهرهای ایران را به نمایش می‌گذارند.
بررسی‌های نشان مشخص می‌کند که ترافیک در ۹ کلانشهر کشور به میزان‌های خاصی کاهش داشته است. بر این اساس شهر شیراز با ۷۰ درصد کاهش ترافیک، بیشترین میزان کاهش طول ترافیک به نسبت بهمن‌ماه را داشته و شهر مشهد با ۵۰ درصد، کمترین کاهش را تجربه کرده است. اما در شهر همیشه پرترافیک تهران، طول ترافیک ۵۵ درصد کاهش داشته است. همچنین در شهرهای دیگر این میزان متغیر بوده البته براساس بررسی‌های نشان،تمام کلانشهرهای کشور دست کم ۵۰ درصد کاهش ترافیک داشته‌اند.
در این تصویر ترتیب شلوغ‌ترین شهرها و خلوت‌ترین‌شهرها در هفته اول اردیبهشت و هفته پایانی بهمن مقایسه شده است.
حذف طرح ترافیک و افزایش تردد در هسته مرکزی شهر
از جمله تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا برای راحتی حال شهروندان در ایام شیوع کرونا، حذف طرح ترافیک بود. تصمیمی که این پیش‌بینی را به وجود می‌آورد که سطح ترافیک و تردد در کشور افزایش پیدا کند؛ پیش‌بینی که حالا داده‌کاوی‌های نشان مشخص می‌کند درست بوده است. براساس بررسی‌های نشان،با حذف «طرح ترافیک»، ترافیک در هسته مرکزی شهر به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کرده به طوری که در هفته اول اردیبهشت ماه، ترافیک در هسته مرکزی تهران از هفته پایانی بهمن ماه نیز بیشتر شده است. آنطور که نشان در گزارش خود ذکر کرده دلیل این اتفاق، تمایل بیشتر شهروندان به استفاده از خودروی شخصی به جای وسایل حمل و نقل عمومی بوده است، چرا که به این شکل می‌توانند فاصله‌گذاری اجتماعی را دست کم در تردد روزانه خود رعایت کنند.
در این تصاویر کاملا مشخص است که حذف طرح ترافیک و بازگشایی کسب و کارها باعث شده که میزان ترافیک در هسته‌ی مرکزی شهر تهران، از بهمن‌ماه و پیش از شیوع کرونا نیز بیشتر شود.
در گزارش نشان به این نکته اشاره شده کهبه دلیل لغو طرح ترافیک تا اطلاع ثانوی، به شکل مشخص رشد ۷ درصدی رفت و آمد خودروها در مرکز تهران اتفاق افتاده است. این میزان افزایش بیشتر مربوط به بازه‌ی زمانی ساعت ۱۰ تا ۱۷ است و در سایر ساعت‌ها ترافیک به نسبت بهمن کاهش نیز داشته است.
شهرهای شلوغ و پرتردد در دوران کرونا
نقشه و مسیریاب نشان، اسفند ماه گذشته ویژگی نمایش مراکز پرتردد عابر پیاده را به قابلیت‌های خود اضافه کرد تا از این طریق به صورت آنلاین میزان تردد عابر پیاده در هر نقطه کشور قابل مشاهده باشد. حال با استفاده از همین قابلیت نشان توانسته است نقاط پرتردد را نیز در ایام کرونا مشخص کند.
در اولین گام مراکز تهران یکی از شلوغ‌ترین و پرترددترین نقاط هستند. در واقع به نظر می‌رسد که با بازگشایی ادارات و کسب‌و‌کارها، مرکز شهر تهران در اردیبهشتماه شاهد حضور عابران پیاده‌ی زیادی بوده؛ اما براساس داده‌کاوی نشان،این میزان همچنان نسبت به بهمن‌ماه و پیش از شیوع کرونا بیشتر نیست. در هفته سوم فروردین نیز میزان تردد عابر پیاده در این محدوده بسیار کمتر از بهمن‌ماه بوده که در نقشه زیر این مراکز به رنگ بنفش قابل مشاهده است.
منطقه تجریش حتی با شیوع کرونا به عنوان پرترددترین نقطه تهران همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است. با استناد به بررسی‌های انجام شده توسط نشان می‌توان گفت که تجریش در بهمن، فروردین و اردیبهشت همیشه میزبان عابران زیادی بوده است. براساس گزارش نشان، بیشترین زمان حضور عابران در تجریش ساعات بین ۱۱ تا ۱۵ بوده که این تعریف در هر سه بازه زمانی قابل مشاهده است. همچنین خلوت‌ترین ساعات حضور عابران در تجریش بازه زمانی ۱۹تا ۲۳ است که کمترین میزان تردد عابر پیاده ثبت شده است.
در مقابل افزایش تردد در تهران، قم با کاهش تردد ساکنان خود روبه‌رو بوده است. به نظر می‌رسد این اتفاق به این موضوع بازگردد که قم اولین شهری بود که کرونا در آن کشف شد. براساس بررسی نشان مردم قم نسبت به بهمن‌ماه، هم در فروردین و هم در اردیبهشت، از حضور و تردد پرهیز کرده و میزان بسیار کمی از تردد به شکل پیاده در این شهر قابل مشاهده است.
نشان شهر شیراز را نیز در بررسی‌های خود مورد توجه قرار داده است. در واقع از آن‌جایی که بیشترین میزان کاهش ترافیک خودرو در اردیبهشت ماه نسبت به بهمن ماه، مربوط به شهر شیراز بوده، به همین خاطر بررسی میزان تردد عابران پیاده در شیراز مهم به نظر می‌رسد. در گزارش نشان آمده است که میزان تردد عابران پیاده در شهر شیراز در فروردین و اردیبهشت، از بهمن‌ماه به هیچ وجه پیشی نمی‌گیرد. در فروردین ماه شهروندان شیرازی تردد بسیار کمی در سطح شهر داشته‌اند؛ اما در هفته ابتدایی اردیبهشت، این تردد افزایش پیدا کرده است، هرچند باز هم به هفته پایانی بهمن به هیچ وجه نزدیک هم نیست. مکان‌های شلوغ و پرتردد شیراز را می‌توان به بلوار کریمخان زند، ملاصدرا و مشیر شرقی محدود کرد.
مکان‌های پرتردد کجاست؟
نقشه و مسیریاب نشان، فروردین ماه نیز در گزاشی جامع پرترافیک‌ترین و پرتردترین مناطق برخی شهرهای کشور را نیز اعلام کرده بود. در همین گزارش نشان به بررسی مکان‌های پرتردد نیز پرداخته بود که براین اساس در بازه زمانی ۲۰ اسفند تا ۲۰ فرودین مراجعه به جایگاه‌های سوخت در سراسر ایران، کمترین کاهش را داشت. در شهر تهران رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها با ۶۳ درصد کاهش مراجعه خلوت‌ترین نقاط شهر بودند و مراکز خدمات درمانی با ۴۶ درصد کاهش شلوغ‌ترین نقاط شهر تهران بوده است.
حالا در گزارش جدید نشان مکان‌های پرتردد را براساس داده‌کاوی مشخص کرده است. در واقع در این گزارش علاوه بر بررسی میزان مراجعه به نقاط پرتردد در کشور و ۹ کلانشهر ایران، مجددا این بخش را در بازه زمانی ۵ فروردین تا ۵ اردیبهشت مورد توجه قرار داده است. در این گزارش هم مانند گزارش پیشین مساجد، ادارات و سازمان‌ها و نهایتاً رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها با کاهش مراجعه حدوداً ۷۵ درصدی نسبت به بهمن ۹۸ مواجه بوده‌اند.
از سوی دیگر بررسی نشان حکایت از این دارد که جایگاه‌های سوخت، هایپر مارکت و فروشگاه‌های مواد غذایی بیشترین نقاط مراجعه شهروندان هستند که البته کاهش تردد حدوداً ۵۰ درصدی را نسبت به بهمن ۹۸ تجربه می‌کنند.
جزییات کامل این گزارش را می‌توانید از اینجا بخوانید.