سیگنال موفقیت کارآفرینان در بورس
حضور قریب‌الوقوع استارت‌آپ‌ها در بازار سرمایه، چگونگی عرضه سهام شرکت‌هایی که بخشی از ارزششان را به دارایی‌های نامشهود مرتبط کرده‌اند و میزان استقبال مردم از سهام آنها چهارشنبه شب موضوع بحث دو پنل آنلاین با حضور چند تن از کارشناسان بازار سرمایه و سرمایه‌گذار جسورانه بود. این رویداد به‌صورت زنده از سایت آپارات پخش می‌شد.
به گفته مدیران شرکت بورس و همچنین مدیران شرکت‌های استارت‌آپی قرار است طی چند ماه آینده شاهد حضور چند استارت‌آپ شناخته‌شده در بازار سرمایه باشیم اما چالش‌های اصلی پیش‌روی این شرکت‌ها قبل از ورود به بازار سرمایه قانع کردن مدیران بازار برای به رسمیت شناختن مدل‌هایی است که هرچند سال‌هاست در ساختارهای مالی دنیا شناخته شده اما برای بازار ایران بیگانه است.
به همین سبب حضور نخستین شرکت‌های استارت‌آپی در بازار سرمایه فرصتی برای تغییر این دیدگاه‌ها هم هست. در نشست آنلاینی که چهارشنبه توسط «نکست‌اینوست» برگزار شد مهدی شاملو، بنیان‌گذار شرکت فراکاو، علی فیاض‌بخش، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری جسورانه سرآواپارس و حامد تاج‌الدین، مدیرعامل آچاره شرکت داشتند.
حامد تاج‌الدین در بخشی از صحبت‌های خود با اشاره به موضوع دارایی‌های نامشهود در استارت‌آپ‌ها و چالش ارزش‌گذاری آنها به این اشاره کرد که حتی برخی نهادهای حامی استارت‌آپ‌ها دارایی نامشهود را به رسمیت نمی‌شناسند. او گفت: بانک‌ها یا صندوق نوآوری و شکوفایی (که قرار است از استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت کند) از این شرکت‌ها وثیقه می‌خواهند و استارت‌آپ‌ها قادر نیستند دارایی‌های نامشهود خود را به‌عنوان وثیقه نزد بانک بگذارند.
تاج‌الدین با اشاره به اینکه نهادهای مالی ایران باید این تغییر مدل ارزیابی را بپذیرند به بحث زیان‌آوری اشاره کرد که اکنون در فضای استارت‌آپی جهانی و در بازارهای سرمایه بزرگ دنیا کاملا شناخته شده است. مدیرعامل آچاره گفت: شرکت تاکسی آنلاین اوبر در زمانی که وارد بورس شد ضرر ده بود. تاج‌الدین همچنین بخشی از چالش IPO شدن (عرضه اولیه) استارت‌آپ‌ها در ایران را مشکل فرهنگی و عدم درک صحیح این شرکت‌ها قلمداد کرد.
در ادامه علی فیاض‌بخش گفت همچون تجربه اوبر یا JD در شرق آسیا، در ایران نیز هم‌اکنون سه یا چهار شرکت استارت‌آپی داریم که آماده ورود به بازار سرمایه هستند. او ادامه داد: «در کشور ما که میانگین تورم سالانه حدود 35 درصد است، مردم یاد گرفته‌اند دارایی فیزیکی – همچون ملک – برای حفظ سرمایه خویش بخرند. تا سال 96 بین 300 تا 400 هزار کد فعال بورسی داشتیم، اما از اواخر سال گذشته هفته‌ای 300 هزار کد جدید در حال صدور است که نشان از استقبال بالای مردم از بازار سرمایه دارد.» او در بخش دیگری از صحبت‌هایش تصریح کرد؛ سوال علم اقتصاد از گذشته تا حال این بوده که چگونه منابع محدود را به نیازهای نامحدود تخصیص دهد. محور فعالیت شرکت‌های استارت‌آپی و ما این بوده که با بهره‌گیری از ابزار دیجیتال منابع محدود را با کمترین هزینه به نیازهای نامحدود تخصیص دهیم. از این‌رو سرمایه‌گذاری روی فناوری و استارت‌آپ‌ها و ورود آنها به بازار سرمایه باعث میشود مردم و افراد نخبه کشور مشاهده کنند که در ایران هم این شرکت‌ها و افراد می‌توانند موفق شوند؛ در واقع ورود استارت‌آپ‌ها به بورس، سیگنال موفقیت کارآفرینان به جامعه است.
همچنین مهدی شاملو با اشاره به موضوع ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها گفت: اکنون حساسیتی که برای خروج ارز از کشور وجود دارد، برای خروج نخبگان وجود ندارد. این یعنی ارزش نخبه‌ها که سرمایه‌های ما هستند را درک نکرده‌ایم. ارزش‌گذاری و درک صحیح نخبگان و این شرکت‌ها منجر به ارزش‌گذاری صحیح در استارت‌آپ‌ها میشود.
همچنین در پنل دیگری که در این رویداد برگزار شد علی رحمانی اولین مدیرعامل شرکت بورس ایران، امید موسوی بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت تحلیلگر امید، شهاب موسوی مدیرعامل مجموعه آسا سرمایه و علیرضا توکلی کاشی معاون توسعه کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران در مورد آسیب‌ها و فرصت‌های استقبال مردم از بورس به بحث پرداختند. علی رحمانی در این پنل با اشاره به خروش نقدینگی در بازار بورس این روزهای کشور از ورود هیجانی مردم به این بازار سخن گفت و از این موضوع انتقاد کرد که این حجم از نقدینگی افسارگسیخته صرف چرخش موتور تولید شرکت‌ها نمی‌شود و در حال گردش بین سهامداران است.
رحمانی در پاسخ به سوال رضا رشیدپور مجری این رویداد در این مورد که بازار بورس کشورهای دیگر به علت شیوع کرونا منفی شده و در ایران برعکس است، گفت: شاخص اصلی رشد بازار بورس، پول و سرمایه است. این روزها به دلیل تقاضای زیاد مردم، سهم برای خرید به سختی یافت میشود و مردم غالبا برای خرید سهم قیمت بالاتری را پیشنهاد می‌دهند. هم‌اکنون حجم پول زیادی در حال ورود به بازار است، اما متاسفانه استفاده درستی از این نقدینگی نمی‌شود.
امید موسوی با اشاره به هجوم مردم به سمت بورس و کند شدن هسته معاملات گفت: اکنون بیش از ظرفیت موجود سیستم‌های زیرساختی، کاربر به آنها مراجعه می‌کند و این موضوع باعث کاهش کیفیت ارائه خدمات شده است. بهتر است افرادی که دانش تخصصی بورس را ندارند به‌صورت غیرمستقیم و از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری پول خود را در این بازار سرمایه‌گذاری کنند.
شهاب موسوی نیز در بخش دیگری از این پنل گفت از سال 96 تاکنون بازار سرمایه نزدیک به 300 درصد بازدهی داشته و سیلی از نقدینگی وارد بورس شده است. ارزش شرکت‌های موجود در بورس و فرابورس، دو برابر حجم نقدینگی کشور است که حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است.
موسوی گفت به اعتقاد من سه روش برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه وجود دارد؛ نخست اینکه شخص آموزش ببیند و با دانش در این بازار معامله کند، دوم اینکه از صندوق‌های واسط سرمایه‌گذاری استفاده کند و سوم اینکه از چنین بازاری فرار کند! به گفته موسوی مردم اکنون بدون تخصص و با هیجان کدبورسی می‌گیرند و این مساله آینده خوبی ندارد.