حقیقت بیتکوین: مردم از بیتکوین به عنوان پول استفاده نمی‌کنند
بیتکوین قرار بود به عنوان یک پول دیجیتال عمل کند؛ اما به ندرت به عنوان ابزاری برای پرداخت استفاده میشود و عمدتا با هدف کسب معامله و سود آن را استفاده می‌کنند. شواهد و اتفاقاتی که در چند سال گذشته برای این رمزارز رخ داده نشان می‌دهد که هنوز مردم از بیتکوین به عنوان پول استفاده نمی‌کنند. یک گزارش تحلیلی جدید نشان می‌دهد که از ژوئن ۲۰۱۹ تا جولای ۲۰۲۰ تنها ۱ درصد از رمزارزهای ارسالی به آفریقا از طرق تجار و به منظور بازرگانی منتقل شده است. این مقدار در چین ۰.۷ درصد، در خاورمیانه ۰.۶۵ درصد، درآمریکای شمالی ۱.۰۴ درصد و در اروپا ۱.۰۸ درصد بوده است.
بیتکوین بزرگترین رمزارز از لحاظ میزان ارزش بازار است و به همین منظور به عنوان یک پول دیجیتال و جایگزین احتمالی دلار آمریکا، یووان چین و پوند انگلستان معرفی میشود. درواقع ساتوشی ناکاموتو، سازنده بیتکوین در گزارش اولیه آن را به عنوان «سیستم پول الکترونیکی نفر-به-نفر» توصیف می‌کند.
به نظر می‌رسد آنچه ۱۰ سال پیش برای آینده بیتکوین وعده داده شد پوشالی است و آنطور که گفته می‌شد این رمزارز را هنوز نمی‌توان در فروشگاه‌ها به جای پول استفاده کرد. هر چند بیتکوین و سایر رمزارزها را می‌توان برای خرید کالا و خدمات استفاده کرد اما این امکان به حدی نیست که بتوان بیتکوین را یک روش پرداخت رایج در نظر گرفت.
در گزارشی با عنوان جغرافیای رمزارز ۲۰۲۰ بررسی‌های انجام گرفته از سوی شرکت چین‌آنالیز نشان داد که از ژوئن ۲۰۱۹ تا جولای ۲۰۲۰ تنها ۱ درصد از رمزارزهای ارسالی به آفریقا از طرق تجار و به منظور بازرگانی منتقل شده است. این مقدار در چین ۰.۷ درصد، در اروپای غربی ۰.۸۴ درصد در آمریکای لاتین ۰.۹۶درصد در خاورمیانه ۰.۶۵ درصد، درآمریکای شمالی ۱.۰۴ درصد و در اروپا ۱.۰۸ درصد بوده است.
شرکت چین‌آنالیز (Chainalysis) عمدتا به تحلیل و مشاوره درمورد استفاده از بلاکچین و رمزارزها می‌پردازد. داده‌های این شرکت نشان می‌دهد که در ماه مه ۲۰۱۹ تنها ۱.۳ از تراکنش‌های بین ماه‌های ژانویه و آوریل این سال به بازرگانی و خرید کالا مربوط می‌شوند.
اگر بخواهیم نگاهی ویژه به بیتکوین بیاندازیم اطلاعات بازار چین‌آنالیز نشان می‌دهد که تنها در یک هفته در ماه سپتامبر ۲۰۲۰، ۶۲.۵ میلیون دلار بیتکوین از بخش خدمات وارد معاملات شده‌اند و ۵۳.۹ میلیون از کیف پول‌ها به بخش خدمات رفته‌اند. در مقابل ۱.۳ میلیارد دلار بین کیف‌پول‌ها جابه‌جا شده است.
با این وجود رایان ریفرت، یک وکیل تجاری اهل تگزاس که استارت‌آپ و سرمایه‌گذاران را نمایندگی می‌کند در مصاحبه به دیکریپت اعلام کرد: «نمی‌توان تنها با نگاه به آمار و دفتر کل تفاوت بین تراکنش‌های مربوط به خرید و تراکنش‌های مربوط به سرمایه‌گذاری را مشخص کرد.» او گفت: «اگر تنها تجارت‌هایی را بررسی کنیم که ادعای پذیرش بیتکوین را دارند، شرکت‌های مستقلی که ممکن است درصورت درخواست بیتکوین را بپذیرند یا شرکت‌هایی که پذیرش بیتکوین را اعلام نمی‌کنند از قلم بیافتند».
چرا مردم از بیتکوین برای تراکنش‌های خود استفاده می‌کنند؟
اما با نگاه به داده‌ها این سوال به ذهن می‌آید که چرا بیتکوین روش پرداخت مشهوری نیست؟ نمی‌توان گفت که فروشگاه‌ها بیتکوین را نمی‌پذیرند. تحقیقی روی ۵۰۰ تجارت متوسط و کوچک در آمریکا نشان داد که ۳۶ درصد از این شرکت‌ها پذیرای رمزارز هستند. سازمان‌های بزرگی همچون ویکی‌پدیا، مایکروسافت و AT&T نیز بیتکوین را می‌پذیرند.
البته نمی‌توان انکار کرد که مردم هم برای خرید از بیتکوین استفاده می‌کنند. سخنگوی شرکت کوین‌زوم در ایالت یوتای آمریکا که کارت اعتباری برای رمزارزها ارائه می‌دهد در مصاحبه با وبسایت دیکریپت گفت که مشتریان آنها در هرماه طی سه ماه گذشته حدود ۲۰۰ هزار دلار بیتکوین را خرج خرید کرده‌اند.
همچنین شرکت بیت‌پی که خدمات پرداخت از طریق بیتکوین را در اختیار فروشندگان قرار می‌دهد در مصاحبه با وبسایت دیکریپت گفته است که این شرکت هر سال یک میلیارد دلار بیتکوین را پردازش می‌کند.
اما با این وجود بیتکوین از یک روش مرسوم و رایج فاصله زیادی دارد. برای مثال ویزا یکی از بزرگترین شرکت‌های فعال در زمینه کارت‌های اعتباری تنها در اولین سه ماه امسال ۲.۳ تریلیون دلار را پردازش کرده است که این رقم به هیچ وجه با میزان تراکنش‌های بیتکوین قابل مقایسه نیست.
یکی از دلایل این موضوع می‌تواند گیج کنندگی بیتکوین باشد. اکرم طریق خان، یکی از بنیانگذاران شرکت یورلباس، فروشگاه بزرگ آنلاین مد و لباس در پاکستان در مصاحبه با دیکریپت توضیح داد که این شرکت در دوران کرونا بیتکوین را به عنوان یک روش پرداخت در اختیار مشتریان خود قرا داده است اما با این وجود تنها ۱۶ سفارش از ۱۲ هزار و ۲۰۰ سفارش ماه گذشته این شرکت از طریق بیتکوین پرداخت شده‌اند و مجموع ارزش این سفارش‌ها ارزشی معادل ۲ هزار و ۱۰۰ دلار داشتند؛ ۱۲۷ نفر دیگر نیز برای پرداخت از طریق بیتکوین تلاش کردند اما در نهایت از آن دست کشیدند. او گفت: «به دلیل اینکه ارائه بیتکوین به عنوان یک روش پرداخت باعث کلافگی مشتریان زیادی شد ما استفاده از آن را متوقف کردیم».
پری تون، بنیان گذار تکسیز (Thexyz) یک شرکت خصوصی میزبان ایمیل که پذیرای بیتکوین است در گفت‌وگوی با دیکریپ اعلام کرد که بیتکوین به اندازه کافی برای خریداران راحت نیست و البته نمی‌توان نادیده گرفت که میزان استفاده از آن در بین کاربران نیز کمی افزایش یافته است.
به گفته مدیرعامل شرکت لونری که در زمینه اعطای وام در کالیفرنیا فعال است؛ بیتکوین معمولا به عنوان ارزی برای بازار‌های سیاه قلمداد میشود و درنتیجه تجارت‌هایی که این نوع ارز را می‌پذیرند مشکوک و غیرقابل اعتماد قلمداد خواهند شد.»
انکار این مسئله و رفع شایعات در این خصوص دشوار است، چرا که یکی از اولین مکان‌هایی که بیتکوین به سرعت مورد استفاده قرار گرفت در وب تاریک و برای خرید محصولات آن بود و با این وجود نمی‌توان انتظار داشت که شرکت‌ها تشنه استفاده از این رمزارز باشند.
کورسوی امیدی برای بیتکوین؟
اما با این همه بیتکوین تنها از سال ۲۰۰۸ فعالیت خود را آغاز کرده است و هنوز می‌توان به آن امید داشت. تحقیقی از سوی شرکت بیت‌پی نشان داد مشتریانی که از بیتکوین استفاده می‌کنند به طور میانگین دوبرابر مشتریانی که از کارت اعتباری استفاده می‌کنند پول خرج کرده‌اند.
فعلا می‌توان گفت که بیتکوین یک سرمایه‌گذاری و درواقع برای کسب سود است. داده‌های چین‌آنالیز نشان می‌دهد که ۱۷.۲ میلیون یا ۹۳ درصد از ۱۸.۵ میلیون بیت‌کوینی که در حال حاضر در گردش است بیش از دو هفته در کیف پول نگهداری شده است و ۵۷ درصد از آنها بیش از یک سال در کیف پول باقی مانده‌اند. چه عاملی می‌تواند این روند را برهم زند و احتکار کنندگان را به استفاده از بیتکوین ترغیب کند؟