اپلیکیشن‌های هشدار، نیاز موج جدید کرونا
عمادالدین قاسمی پناه- همشهری : سرپرست تیم توسعه‌دهنده اپلیکیشن ماسک در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید باید عزم و خواست عمومی برای استفاده از اپلیکیشن‌ها برای مبارزه با کرونا به‌وجود بیاید
تاکنون راهکارهای فناورانه بسیاری برای مهار ویروس کرونا در سراسر دنیا ارائه شده و مورد استفاده قرار گرفته است. ازجمله این راهکارها، توسعه اپلیکیشن‌هایی است که بیماران را ردیابی می‌کنند یا به کسانی که با آنها در تماس نزدیک بوده‌اند، هشدار می‌دهند که اقدامات لازم را برای اطمینان از سلامت خود انجام دهند. شناخته‌شده‌ترین اپلیکیشن هشدار تماس که از سوی گوگل و اپل توسعه یافته، اکنون با عنوان system exposure notification در اختیار مردم قرار گرفته است. اما آنچه در این میان اهمیت پیدا می‌کند، رواج استفاده از چنین اپلیکیشنی است. درحالی‌که کشور با موج چهارم کرونا مواجه شده، نیاز به این نوع اپلیکیشن‌ها بیش از گذشته احساس میشود. شرایط به‌گونه‌ای است که اگرچه این سیستم جدید، موقعیت مکانی افراد و سایر داده‌ها را افشا نمی‌کند، برخی می‌گویند که حتی اگر موقعیت مکانی هم افشا شود، استفاده از چنین اپلیکیشن‌هایی ضرورت دارد؛ چراکه اگر فردی از بیماری خود مطلع باشد، حداقل، از حضور در کنار عزیزان خود پرهیز می‌کند.
2مفهوم متفاوت
علی شریفی، سرپرست تیم توسعه‌دهنده اپلیکیشن ماسک به تفاوت 2مفهوم در اپلیکیش‌های ردیابی اشاره می‌کند و می‌گوید: «یک مفهوم رصد تماس‌های نزدیک یا Contact tracing است و مفهوم دوم، تعقیب و مراقبت بیماران است. Contact tracing به‌معنای این است که با فردی مواجه هستیم که از ابتلای خود به بیماری مطلع نیست و به زندگی عادی ادامه می‌دهد و ناگهان متوجه میشود که مبتلا شده است. در این شرایط از آنجا که انتقال ویروس چند روز قبل از بروز علائم صورت می‌گیرد، ممکن است این فرد، ناخواسته برخی دیگر را بیمار کرده باشد.»
عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به اینکه در این شرایط، بیمار هنگام مراجعه به مراکز درمانی مورد پرسش کادر درمان درباره تماس نزدیک با افراد دیگر قرار می‌گیرد، ادامه می‌دهد: «2اتفاق در این وضعیت می‌تواند رخ دهد. اول اینکه کادر درمان به‌صورت تلفنی یا حضوری به کسانی که در معرض تماس با فرد بیمار بوده‌اند، اطلاع و هشدار می‌دهند. دوم اینکه افراد در معرض تماس با فرد بیمار، از طریق اپلیکیشن‌های نسل جدید exposure notification هشداری مبنی بر اطلاع از «در معرض تماس» قرار گرفتن با یک بیمار دریافت می‌کنند.»
شریفی به حالت دوم (مراقبت و تعقیب بیمار) اشاره می‌کند که با فردی مواجهیم که نتیجه آزمایش او مثبت است و باید در قرنطینه بماند، اما عامدانه از قرنطینه خارج میشود.
در این وضعیت، هیچ راه‌حلی مانند استفاده از exposure notification یا اپلیکیشن ماسک نمی‌تواند راهگشا باشد. دلیل آن هم ساده است. زیرا کسی که عامدانه بخواهد قرنطینه را ترک کند، می‌تواند لوکیشن اپلیکیشن را غیرفعال کند یا با موبایل دیگری از قرنطینه خارج شود. این وضعیت، مصداق کسی است که خود را به خواب زده و نمی‌توان او را بیدار کرد.
پیش‌نیازهای استفاده از سیستم هشدار
با توجه به این موضوع، اکنون مناسب‌ترین راه‌حل، توسعه و ترویج استفاده از اپلیکیشن‌های هشدار تماس است که به‌عنوان یکی از مطالبات مردم در محافل مختلف، ازجمله فضای مجازی مطرح میشود.
سرپرست تیم توسعه‌دهنده اپلیکیشن ماسک پیش‌نیازهایی را برای بهره‌بردن از چنین اپلیکیشن‌هایی ضروری می‌داند و می‌گوید: «اپلیکیشن‌های هشدار تماس (exposure notification) درصورتی می‌توانند موفق باشند که بیش از نیمی از جمعیت کشور این اپلیکیشن را روی موبایل خود نصب کنند.»
در شرایطی که ویروس کرونا دوباره جان گرفته و جان هموطنان را می‌گیرد، شاید تنها کاری که از دستمان برمی‌آید، این باشد که استفاده این نوع از اپلیکیشن‌ها را در یک کارزار همگانی که می‌تواند از طریق فضای مجازی تبلیغ شود، ترویج کنیم.
سرپرست تیم توسعه‌دهنده اپلیکیشن ماسک همچنین به شرایط فرهنگی کشور در استفاده از تکنولوژی اشاره می‌کند و معتقد است که «شرایط فرهنگی کشور ما در مورد بهره‌گیری از تکنولوژی به‌طور عام و استفاده از این نوع اپلیکیشن‌ها به‌طور خاص، ممکن است در وضعیتی نباشد که نیمی از مردم از آنها استفاده کنند». با این حال به‌نظر می‌رسد در شرایط کنونی و خطراتی که جمعیت کشور را تهدید می‌کند بیشتر از گذشته مردم برای سلامت خود و خانواده‌شان آماده استفاده از این دست اپلیکیشن‌ها باشند.
شریفی در این مورد می‌گوید: «شما زمانی می‌توانید در مورد نصب اپلیکیشن‌های هشدار تماس از سوی مردم مطمئن باشید که آن شهروند پیش از این، از ماسک استفاده کند، در وضعیت قرمز از محل زندگی خود خارج نشود، کسب‌وکار خود را تعطیل کند و در اجتماعاتی مانند مهمانی‌ها، مراسم عروسی و عزا شرکت نکند.»
او نتیجه می‌گیرد که «وقتی مشاهده میشود که ما مشکلات بسیار اساسی‌تر و پایه‌ای‌تری مانند انکار کرونا از سوی برخی، داریم، نمی‌توان انتظار داشت که در مدتی کوتاه، 50درصد مردم نسبت به نصب اپلیکیشن‌های هشدار تماس اقدام کنند». در این شرایط شاید استارت‌آپ‌های حوزه سلامت و سوپراپلیکیشن‌هایی که به‌طور مداوم از طرق گوناگون، انواع سرویس خود را تبلیغ می‌کنند، پا به میدان ترویج و توسعه چنین اپلیکیشن‌هایی بگذارند تا سهمی در مهار شیوع ویروس کرونا در کشور داشته باشند. در اینجا دولت و وزارت بهداشت هم باید نقش اصلی خود را برای ترغیب مردم به استفاده از این اپلیکیشن‌ها ایفا کند.